Πετρέλαιο, τρόφιμα, πολύτιμα μέταλλα, νερό...Τι δεν καταλαβαίνεις;



Το νερό δεν σταμάτησε να απασχολεί ποτέ τον άνθρωπο. Πώς θα μπορούσε άλλωστε την ώρα που από τα μικράτα μας μαθαίνουμε ο,τι αποτελούμαστε βιολογικά κατά 70% από νερό. Ό,τι ξεπλένουμε τα χέρια και το πρόσωπό μας με αυτό; Ή πως όλοι/ες μας έχουμε κάποιες φορές έχουμε αισθανθεί τη δίψα, ή ακόμη και τις πόσες φορές έχουμε ιδρώσει, δακρύσει, φτύσει, βραχεί...Αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο -ζωτικό πολλώ δε μάλλον- της ζωής μας, όπως και της ζωής κάθε έμβιου οργανισμού στον πλανήτη, όπως τέλος και της ύπαρξης εν γένει. Αγαθό λοιπόν και εκ των ων ουκ άνευ απαραίτητο για τη ζωή. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, όπως παρουσιάζεται ως λογική η εξέλιξη/κατάληξη, το νερό κοστολογείται, προσφέρεται αρκεί να αγοράσεις κάτι (βρώσιμο ή πόσιμο), σε περιπτώσεις διατίθεται (αφειδώς ή με το σταγονόμετρο), σπαταλιέται (βλ. πισίνες, σάουνες και σπα, γήπεδα γκολφ κοκ) με φυσικό παρεπόμενο την ολοένα εντονότερη απαίτηση από μεριάς βιομηχανίας για διατίμησή του. 

Δεν αποτελεί ως εκ τούτου αποκάλυψη η ροπή προς εμπορευματοποίησή του, καθώς ζούμε σε μία πραγματικότητα σύμφωνα με την οποία πληρώνουμε για το νερό (κι ας είναι ένα από τα φθηνότερα αγαθά που λένε αρκετοί -αλλού η πρόσβαση σε αυτό προϋποθέτει κίνδυνο ζωής), μιας και είναι άκρως απαραίτητο στον πρωτογενή τομέα και στην καθημερινότητά μας. Τόσο απαραίτητο που σε πάμπολλες περιπτώσεις διακυβεύεται η ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό με αποτέλεσμα βίαιες συγκρούσεις και καταστροφές (βλ. Ισραήλ, το οποίο ελέγχει όλους τους υδάτινους πόρους ακόμη και αυτούς της Δυτικής Όχθης, τα φράγματα της Τουρκίας στις κοιλάδες της οροσειράς του Ταύρου ως μοχλός πίεσης και ελέγχου σε σύριους πληθυσμούς και ιρακινούς, τη διαμάχη μεταξύ Αιγύπτου και Σουδάν για τη χρήση των υδάτων του Νείλου). 

Βέβαια, με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε αναφορικά στη διαχείρηση των υδάτων παγκοσμίως, η αγορά του νερού βρίσκεται στα χέρια γιγαντιαίων επιχειρήσεων -κυρίως γαλλικών- συνιστώντας το διακύβευμα τεράστιου βεληνεκούς και σημασίας μιας και ο κλάδος αντιπροσωπεύει παγκοσμίως κύκλο εργασιών 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων...Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πως η εξέλιξη της διαχείρησης του νερού ως κοστολογημένου και κατ' αποκλειστικότητα χρήσης προϊόντος σταδιακά επαληθεύει την απειλή 2-3 δεκαετιών κινητοποιήσεων, αντιδράσεων και ούτω καθεξής για ένα μέλλον που το νερό δεν θα είναι άμεσα διαθέσιμο (είτε ως προσφερόμενο είτε ως παρεχόμενο). 

Όπως έχει δηλώσει ο διεθύνων σύμβουλος και αναλυτής της RBC capital Markets, Ντιν Ντρέι «Η κλιματική αλλαγή, η ξηρασία, η αύξηση του πληθυσμού και η ρύπανση είναι πιθανό να καταστήσουν τα ζητήματα λειιψυδρίας και την τιμολόγηση άνα καυτό θέμα για τα επόμενα χρόνια.» Καθώς όμως ο 21ος αιώνας κινείται με ταχύτητες πρωτόγνωρες σε κάθε τομέα και επίπεδο της ατομικής και συλλογικής ζωής του ιστορικού ατόμου και επακολούθως του περιβάλλοντος κόσμου (ακόμη και η γη, όπως έγινε γνωστό από την επιστημονική ειδησεογραφία, το 2020 κινήθηκε πιο γρήγορα από το σύνηθες γύρω από το άξονά της!), ας γνωρίζουμε όλοι από εδώ και στο εξής πως η χρηματιστικοποίηση του νερού αποτελεί πλέον γεγονός. 

Από την 7η Δεκεμβρίου του περασμένου μόλις έτους (2020) το νερό της Καλιφόρνιας εισήχθη και συμπεριλαμβάνεται στη λίστα εμπορευμάτων του χρηματιστηρίου CME, μαζί με το χρυσό και το πετρέλαιο. Άπαξ και έλαβε χώρα η έναρξη της διαπραγμάτευσης συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) στο χρηματιστήριο του Σικάγο, ξεκίνησε και η δυνατότητα διαπραγμάτευσης συμβάσεων για την αγορά του νερού της Καλιφόρνια. Σημειωτέον, μιλάμε για την πρώτη πληθυσμιακά πολιτεία των ΗΠΑ και αν δρούσε ως ανεξάρτητη δύναμη θα μιλούσαμε για την έκτη οικονομική δύναμη παγκοσμίως. Το ακαθάριστο πολιτειακό προϊόν (GSP), το οποίο είναι και το μεγαλύτερο στη χώρα, είναι περίπου $3,2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, η Καλιφόρνια είναι υπεύθυνη για το 13,3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) των Η.Π.Α. και χαρακτηριστικά το ΑΕΠ της είναι το έκτο μεγαλύτερο στον κόσμο. 

Για την ιστορία να σημειώσουμε πως αναφορικά στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, αυτά είναι συμφωνίες αγοράς ή πώλησης ενός πόρου (του νερού εν προκειμένω) σε μια συγκεκριμένη στιγμή, σε συμφωνημένη τιμή, στο μέλλον. Με απλά λόγια, αγρότες (κολοσσοί ή συνεταιρισμοί (sic)), δήμοι, περιφέρειες και hedge funds μπορούν πλέον να στοιχηματίζουν σε προθεσμιακά συμβόλαια, με αποτέλεσμα το μεγάλο κεφάλαιο σε γεωργία και βιομηχανία να εκμεταλλευτεί προς ίδιον συμφέρον το δικαίωμα χρήσης νερού σε βάρος μικρότερων αγροτικών μονάδων (ή ατόμων) και των πολιτών γενικότερα. 

Τα νέα συμβόλαια νερού στο CME πλέον συνδέονται με τον χρηματιστηριακό δείκτη Nasdaq Veles California Water (NQH2)ο οποίος καθιερωθήκε προ διετίας και κάθε ένα από αυτά θα αντιπροσωπεύει πάνω από 12 εκατομμύρια λίτρα νερού, δίχως όμως να ενσωματώνει φυσικές ποσότητες όπως συμβαίνει με την αντίστοιχη προθεσμιακή αγορά του πετρελαίου, των βιομηχανικών μετάλλων ή των αγροτικών εμπορευμάτων. Μήπως να ξανασκεφτούμε, σοβαρότερα, την τοποθέτηση του θυμόσοφου λαού, «...το νερό νεράκι»

Σχόλια