"Η υποτιμημένη τακτική των δευτερολέπτων" από την Καλειδοσκοπική Κλειδαρότρυπα


Οι δείκτες ακολουθούν αργόσυρτα τους ήχους που παράγει ο μικρότερος, ο γρηγορότερος, αυτός των δευτερολέπτων. Σαν ένας μετρονόμος που’ χει βαλθεί να’ ναι παντού (κοντά σου) και να προστατεύει την κανονικότητά σου μέσω της διαρκούς κίνησης και των ήχων του. 

Τα δευτερόλεπτα είναι τα πιο παρεξηγημένα από τις κατηγοριοποιήσεις του καταναλωτικού χρόνου. Τους δίνεται η δέουσα προσοχή στις περιπτώσεις που κάτι έγινε τόσο ξαφνικά και απρόσμενα - “εν ριπή οφθαλμού” που λένε- και η τύχη ή η ατυχία παρασύρθηκαν για όσο χρειάστηκε ένας βλεφαροσπασμός να κάνει την κίνησή του. Ή πάλι τυγχάνουν θαυμασμού και ενδιαφέροντος στ’ αγωνίσματα δρόμου και στις απεγνωσμένες προσπάθειες ν’ ανασάνεις λίγο προτού αφεθείς πνιγμένος στα νερά που κολυπούσες. Είναι όμως τα δευτερόλεπτα που όσο υπάρχουν κινούνται τα λεπτά και οι ώρες, παράγεται και εξελίσσεται η ζωή. Ζωτικά συστατικά του ανθρώπινου χρόνου, ο οποίος για πολλούς είναι ο ρυθμικός και ταχύπορος χτύπος της καρδιάς των. Άνθρωποι στρεσαρισμένοι και άνευ ποιότητας διαρκώς προβληματισμένοι, μιας και βρίσκονται μεσοπέλαγα μιας γεμάτης κουταλιάς της σούπας από νερό! Αυτός όμως είναι και ο προσαρμοστικός χρόνος τής αγοραζωής, της καταναλωτικής ροής των πραγμάτων: συνεχώς βρίσκεσαι σε μία κατάσταση ανεξέλεγκτων και ανιτιολόγητων ταχυτήτων κίνησης του κεφαλαιικού προϊόντος (βιοτικό είτε αχρείαστο) στο δημόσιο και (σε ό,τι έχει απομείνει απ’ αυτό που αποκαλούσαμε) ιδιωτικό χώρο, στις συνειδητές και ασυνείδητες ώρες παρουσίας εντός του κοινωνικού γίγνεσθαι. Αυτό επιδοκιμάζεται συμπεριφορικά από όποιον κοινωνό τής καθημερινής πραγματικότητας, ήτοι να ανταπεξέρχεται στους ρυθμούς και να προσαρμόζεται σε όποιο μοντέλο επιβίωσης προσφέρεται στην αγορά...

Μια ώρα πέρασε, όμως οι πλάτες των αναρίθμητων δευτερολέπτων ίδρωσαν μέχρις ότου αυτή ολοκληρώσει ένα κύκλο της στο ρολόι. Οι μοναδικές και “μεγάλες” ώρες είναι αυτές που μένουν στα κατάστιχα τής ιστορικής μνήμης, και από κοντά κάμποσα “κρίσιμα λεπτά”. Όμως τ’ αναρίθμητα δευτερόλεπτα της ανθρώπινης κίνησης, εκ προοιμίου, γίνονται βορά στο πάλκο τής επιβίωσης, καθιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τα λεπτά και τις ώρες κυρίαρχους στο παιχνίδι του χρόνου.

Τα δευτερόλεπτα ανήκουν στον μικρόκοσμο αυτού του πλανήτη, που σηκώνει στις πλάτες του το ημιλυπόθημο κουφάρι του σύγχρονου Γκιούλιβερ, του ανθρώπου του 21ου αιώνα. Είναι οι στιγμές και τα δευτερόλεπτα, γιατί τόσο διαρκούν οι στιγμές -κάποιες άλλες διαρκούν περισσότερο είναι αλήθεια. Μία ολοκληρωμένη κίνηση γέννησης και τέλους ικανή να χωρέσει σε μία δαχτυλήθρα, θα συμπλήρωνε ο Καρούζος. Οι “μεγάλες στιγμές” της Ιστορίας είναι μία προβληματική και στην ουσία αδόκιμη φράση, γιατί οι στιγμές δεν προσμετρώνται ούτε καταγράφονται, βιώνονται εξ’ απίνης και αντικαθίστανται από τις επομένες και ούτω καθεξής. Οι περισσότερες “μεγάλες ώρες” είναι υπερτιμημένες-βασιζόμενες στα περισσότερα δευτερόλεπτα χρόνου που απορροφούνται καθημερινά ταχύτατα και αντανακλαστικά. 

Υπάρχουν βέβαια και τα υπερτιμημένα δευτερόλεπτα και αυτά δεν είναι άλλα πέραν από όσα ακολουθείς κατά πόδας και χτύπους στα μηχανικά τους ρολόγια, κατά τους βηματισμούς τής σκέψης και της αντιστοιχίας της με τις πράξεις. «Σκέφτηκα μα δεν πρόλαβα» είναι μία συνηθισμένη πρόταση. Προδίδει την έλλειψη αυτοπεποίηθησης και ως εκ τούτου αποφασιστικότητας. Είναι γεγονός πως στα δευτερόλεπτα δύναται να κρύβονται η επιπολαιότητα και ο “ατυχής” ενθουσιασμός/αυθορμητισμός, μα στο κατόπι (κι εν τέλει) να απομένει ο τάδε ή ο δείνα χαρακτηρισμός τής ώρας και της στιγμής.

Κάποιος έγραψε για τα δευτερόλεπτα-σφιχτοί κορσέδες και ίσως εννοούσε την πίεση του χρόνου ως κοινωνικό εξουσιαστικό δημιούργημα τού καπιταλιστικού μοντέλου τής σύγχρονης εποχής. Η υποκρισία του κόσμου είναι αχαρακτήριστη και γενικευμένη, γιατί φθάνει μέχρι και στην προσωπική επαφή που έχει κάποιος με το σώμα του. Ας είμαστε σοβαρότεροι του επιθυμητού!

Ας αναλογιστεί κανείς πόσες σκέψεις έχει επενδύσει γιά ώρες στο άμεσο μέλλον του και ας το πολλαπλασιάσει με τα αντίστοιχα δευτερόλεπτα που έζησαν και εξέπνευσαν στη διάρκεια αυτής τής σκέψης. Ξέχασα όμως, είμαστε πληθωρικοί στις εκτιμήσεις και στις επιθυμίες μας, φειδωλοί στα αναγκαία τής συνείδησης και του αυτοσεβασμού.

Μια γροθιά δευτερόλεπτα ίσως να είναι η αγωνιστική έκλαμψη του κατά τ’ άλλα φιλήσυχου πολίτη-καταναλωτή, οία τον μετατρέπει σ’ ενεργό κοινωνό του πολιτισμικού βίου του χώρου του (της χώρας του). Μία αντίστοιχη γροθιά δευτερόλεπτα αρκεί για να τον καθηλώσει για μία ζωή-στιγμές στην αδιαφορία και την απάθεια για τα κοινά. Συντηρείται ουτοτρόπως μία κατά συνθήκη συμπεριφορά επιβίωσης, κατά τη διάρκεια τής οποίας τα τετριμένα αναγνωρίζονται ως κυρίαρχα και διαταράσσονται εκτάκτως (κάθε φορά) από την παραφωνία των δευτερολέπτων. Ευγενής συμπεριφορά από ένα σύστημα άδικο και δελεαστικό συνάμα. Ένα μοντέλο (συστήματος) μεστό από αμαρτίες μεταφρασμένες σε ηθικοφανείς συμπεριφορισμούς καταναλωτικής εγρήγορσης και εγκεφαλικού αυτοματισμού. 

Να πως επιτρέπεται ο συνδικαλισμός να μεταφράζεται σε συνδικαληστεία και η πολιτική να υλοποιείται γκετοποιώντας τις υποκειμενικότητες στα πλαίσια των politically correct και there is no alternative (t.i.n.a.) πολτισμικών οριοθετήσεων (Σημείωση: τα δέντρα στους πεζόδρομους των πόλεων αντιλαμβάνονται τον περιορισμό που τους ασκείται). Να γιατί ακόμη στις ημέρες μας η απεργιακή κινητοποίηση περιορίζεται αρχικά και κατόπιν ποινικοποιείται και συνακολούθως δαιμονοποιείται από την καταναλωτική μάζα. Η προσαρμοστικότητα από τη μία πλευρά και η ικανότητα του ανταπεξέρχεσθαι από την άλλη αποτελούν τις συντεταγμένες του κοινωνικού καταναλωτικού βίου. Όσο διαρκής είναι η οικοδόμηση της ατομικής ιστορικής συνείδησης άλλο τόσο ακατανόητα ακαριαία μέσω της νομοθετικής ισχύος μπορεί να χαθούν αμέτρητες στιγμές αγώνα για την ενεργητικότητα τής ιστορικής μνήμης. Πρωταγωνιστής παραμένει πάντοτε ο χρόνος, ανεξίτηλος και αδιάφθορος απέναντι σε συναισθηματισμούς και μισαλλοδοξίες. 

Γενικός ή συγκεκριμένος, ελεύθερος ή αγοραζωής αποτύπωμα, δεν βιάζεται ούτε ανυπομονεί ν’ αποδείξει κάτι πέραν της ώρας του. Γεμάτος αρετή και καρτερικότητα, δίχως να είναι ο χρόνος αποκλειστικότητα τής εκκλησίας, είναι αυτός που στο τέλος θα μείνει μαζί με την τελευταία ανθρώπινη ύπαρξη, δίχως να αποπειράται πισωγυρίσματα. Το παρελθόν είτε θα αποτιμάται ως θαυμαστό επίτευγμα είτε θα επικρίνεται για την όποια φαυλότητά του, όπως ακριβώς και κάθε πολιτισμός. Η επιστροφή δεν επιτυγχάνεται μιας και ο μέλλοντας χρόνος είναι μονόδρομος. Κι αν σκεφτεί κανείς τι είμαστε: Ριπές είμαστε, στο διάβα του ιστορικού χρόνου...

          

                 

Σχόλια