I) Περιορισμοί στην ελευθερία του Τύπου
Ουγγαρία
Στις 30 Μαρτίου, το ουγγρικό Κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθεσία που παρέχει στον πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπάν σαρωτική νέα έκτακτη εξουσία να αποφασίζει με διατάγματα. Ο νέος νόμος ποινικοποιεί επίσης τη διάδοση «ψευδών» ή «διαστρεβλωμένων» πληροφοριών που υπονομεύουν τη μάχη των αρχών κατά του Covid-19 με πρόστιμα έως και πέντε χρόνια φυλάκιση.
Ο νόμος επικρίθηκε έντονα από ομάδες ελευθερίας του Τύπου, οι οποίες δήλωσαν ότι συνιστά ένα βήμα προς τον πλήρη έλεγχο των πληροφοριών και την περαιτέρω καταστολή της ελευθερίας του Τύπου στη χώρα.
Βουλγαρία
Στη Βουλγαρία, η κυβέρνηση χρησιμοποίησε το καθεστώς έκτακτης ανάγκης για να προσπαθήσει να τροποποιήσει τον ποινικό κώδικα και να εισαγάγει ποινές για τη διάδοση όσων θεωρούσε «ψεύτικες ειδήσεις» σχετικά με την επιδημία, με φυλάκιση έως και τρία χρόνια ή πρόστιμο έως 5.000 ευρώ.
Ενώ στο διάταγμα αυτό ο πρόεδρος της χώρας άσκησε βέτο, ένα άλλο νομοσχέδιο υποβλήθηκε στο Κοινοβούλιο από ένα κόμμα του κυβερνώντος συνασπισμού στις 19 Απριλίου, το οποίο, εάν εγκριθεί, θα δώσει στις αρχές μεγαλύτερες εξουσίες για την αναστολή λειτουργίας ιστότοπων για τη διάδοση «παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο» - διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής του νόμου πολύ πέρα από την έκτακτη υγειονομική κρίση.
Η κυβέρνηση διπλασίασε επίσης το χρονικό διάστημα ανταπόκρισης των δημόσιων φορέων στα αιτήματα της Ελευθερίας της Πληροφορίας (FOI) από 30 σε 60 ημέρες. Ακόμα, δόθηκε στις αστυνομικές δυνάμεις εξουσία να λαμβάνουν δεδομένα κινητής τηλεφωνίας των παραβατών της γενικευμένης καραντίνας χωρίς προηγούμενη δικαστική άδεια, εγείροντας ζητήματα ιδιωτικότητας και παρακολούθησης.
Ρουμανία
Στις 16 Μαρτίου ο πρόεδρος της χώρας υπέγραψε έκτακτο διάταγμα το οποίο, μεταξύ άλλων, δίνει στις αρχές την εξουσία να αφαιρούν ρεπορτάζ ή να βάζουν λουκέτο σε ιστότοπους που διαδίδουν «ψεύτικες ειδήσεις» σχετικά με τον ιό, χωρίς δυνατότητα των τελευταίων προσφυγής στη δικαιοσύνη.
Η νομοθεσία έκτακτης ανάγκης διπλασίασε επίσης τον χρόνο ανταπόκρισης σε αιτήματα FOI από 30 σε 60 ημέρες. Εκτοτε, τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι τα τοπικά ιδρύματα αρνήθηκαν να παράσχουν πληροφορίες, επικαλούμενα τους νέους κανόνες.
Ιταλία
Στις 23 Μαρτίου, ένας δημοσιογράφος και ένας καμεραμάν, που εργάζονταν για την ιταλική περιφερειακή εφημερίδα Il Tirreno, εκδόθηκαν στο Λιβόρνο, προσβλήθηκαν και απειλήθηκαν με μεταλλική ράβδο ενώ μετέδιδαν ρεπορτάζ για τη ζωή υπό τα μέτρα για τον νέο κορονοϊό.
Ο δημοσιογράφος της La Repubblica, Salvo Palazzolo, αντιμετώπισε επίμονες απειλές, αφού έγραψε ένα άρθρο στις 8 Απριλίου σχετικά με τη μαφία, που χρησιμοποιεί την κρίση του κορονοϊού για να αυξήσει την επιρροή της σε περιοχές του Παλέρμο.
Σλοβενία
Ο Σλοβένος ερευνητής δημοσιογράφος Blaž Zgaga μπήκε στο στόχαστρο εκστρατείας μίσους που τροφοδοτήθηκε από την κυβέρνηση και έναν κυβερνητικό τηλεοπτικό σταθμό γιατί υπέβαλε επίσημο αίτημα ελευθερίας της πληροφόρησης στις αρχές της Λιουμπλιάνα σχετικά με τον χειρισμό της κρίσης Covid-19 από την κυβέρνηση.
Γερμανία
Η γερμανική κυβέρνηση έχει εισαγάγει αμφιλεγόμενα μέτρα που έχουν δώσει στις αρχές την άδεια να αναλύουν συγκεντρωτικά και ανώνυμα δεδομένα τοποθεσιών μέσω γεωεντοπισμού από κινητά τηλέφωνα, προκειμένου να παρακολουθήσουν την εξάπλωση του Covid-19, δημιουργώντας ανησυχίες μεταξύ ομάδων δικαιωμάτων σχετικά με ζητήματα απορρήτου και επιτήρησης.
ΙΙ) Μάσκες και πραγματικότητα
«Στις μάσκες αυξάνεται η εγχώρια παραγωγή, αυξάνονται και οι εισαγωγές, άρα, έχουμε επάρκεια, ανταγωνισμό και πτώση των τιμών. Εάν χρειαζόταν διατίμηση, εάν δηλαδή η τιμή της μάσκας εκτοξευόταν, δεν θα διστάζαμε, για ιδεολογικούς λόγους, να την επιβάλαμε. Φοβόμαστε, όμως, ότι η διατίμηση θα οδηγούσε σε πάγωμα των εισαγωγών, άρα έλλειψη». Ο τηλεπλασιέ-υπουργός, στο πρωινάδικο του ΑΝΤ1 ένα πρωί. Εμείς απλώς να ενημερώσουμε ότι στους επαγγελματίες (που αγοράζουν χοντρική, όχι λιανική) ένα πακέτο (50) μάσκες μιας χρήσης εξακολουθεί να πωλείται αυτή τη στιγμή 40 ευρώ. Προ κορονοκρίσης η τιμή ήταν 3-6 ευρώ!
Ο ίδιος αναφέρει πως σε καμία χώρα δεν δίνονται (δωρεάν) μάσκες στους πολίτες. Κάτι που συμβαίνει σε πολλές όμως:
Τουρκία: η κυβέρνηση στέλνει πακέτο με πέντε μάσκες τη βδομάδα σε κάθε πολίτη που κάνει σχετική αίτηση μέσα από το site ePttAVM.com. Το μέτρο ξεκίνησε στις αρχές του περασμένου μήνα. Παράλληλα, τα φαρμακεία προμηθεύονται μάσκες που παρασκευάζονται στη χώρα και τις παρέχουν δωρεάν στους πολίτες. Η Τουρκία έχει ανακοινώσει πως μπορεί να παράγει 12 εκ. μάσκες την ημέρα. Το Σάββατο, τα φαρμακεία παρέλαβαν 55 εκ. επιπλέον μάσκες προς διανομή στο κοινό.
Ιαπωνία: η κυβέρνηση στέλνει υφασμάτινες μάσκες στους πολίτες με το ταχυδρομείο για να ενθαρρύνει τη χρήση μάσκας στους δημόσιους χώρους. Συγκεκριμένα, από τις 17 Απριλίου στέλνει δύο υφασμάτινες μάσκες σε κάθε σπίτι.
Μαλαισία: η κυβέρνηση από τον Απρίλιο άρχισε τη διανομή 24,62 εκ μασκών, τέσσερις για κάθε νοικοκυριό, ενώ η συμβουλή προς τους κατοίκους ήταν να τις χρησιμοποιούν μόνο αν έχουν συμπτώματα.
Περού: η κυβέρνηση από τις 7 Απριλίου άρχισε τη δωρεάν διανομή μασκών προς τους πολίτες κατόπιν του μέτρου υποχρεωτικής χρήσης σε όλους τους δημόσιους χώρους.
Ισπανία: η κυβέρνηση αποφάσισε τη διανομή δωρεάν μασκών για τους πολίτες που μετακινούνται με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, με τη χρήση τους να γίνεται υποχρεωτική. Η διανομή γίνεται από τις αστυνομικές αρχές. Επτά εκατομμύρια θα δοθούν σε δήμους και περιφέρειες και 1,5 εκατομμύριο μάσκες σε οργανισμούς κοινωνικής πρόνοιας, όπως ο Ερυθρός Σταυρός για να τις διανείμουν από την πλευρά τους.
Γαλλία: η κυβέρνηση με απόφαση παρέχει μάσκες προς τους ευπαθείς πολίτες στις μεγάλες πόλεις. Στις 20 Απριλίου το Παρίσι ανακοίνωσε πως θα παρέχει 2,2 εκ. επαναχρησιμοποιούμενες μάσκες στους κατοίκους μαζί με υγειονομικά kit. Η διανομή των πρώτων 500,000 "πακέτων" ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα προς τις πιο ευπαθείς ομάδες. Η χρήση μάσκας στην πρωτεύουσα της Γαλλίας είναι υποχρεωτική στις δημόσιες συγκοινωνίες και στους δημόσιους χώρους.
Νότια Κορέα: η κυβέρνηση αγόρασε το 80% της εθνικής παραγωγής μασκών από 130 εταιρείες παραγωγής, στις αρχές του Μαρτίου και έκτοτε η διανομή γίνεται σε φαρμακεία, σε νοσοκομεία και σε φορείς υγείας, σε πολύ μειωμένη τιμή. Και σε αυτή τη χώρα η χρήση μάσκας ήταν διαδεδομένη πριν την πανδημία, ενώ πολλοί πολίτες φορούν αυτοσχέδιες. Παράλληλα, η κυβέρνηση "έτρεξε" καμπάνιες για δωρεές μασκών από πολίτες προς συμπολίτες τους που δεν έχουν τα χρήματα για να αγοράσουν οι ίδιοι. Δωρεάν διανομή μασκών γίνεται ακόμη προς όλους τους τουρίστες.
Χονγκ Κονγκ: η κυβέρνηση αποφάσισε να παρέχει επαναχρησιμοποιούμενες μάσκες δωρεάν προς τους 7 εκ. πολίτες της περιφέρειας. Η εφαρμογή του μέτρου ξεκίνησε μόλις την περασμένη εβδομάδα.
Ιταλία: συγκεκριμένα στη Λομβαρδία, η περιφέρεια παρέχει δωρεάν μάσκες μέσω των φαρμακείων από τις 28 Απριλίου. Στην Τοσκάνη, όπου η χρήση μάσκας σε δημόσιους χώρους είναι υποχρεωτική, ο περιφερειακός πρωθυπουργός Enrico Rossi ανακοίνωσε πως θα γίνει διανομή 10 εκ μασκών προς το κοινό με χρηματοδότηση της περιφέρειας. Ανάλογο μέτρο εφαρμόζει και η περιφέρεια της Λιγυρίας.
Σιγκαπούρη: η κυβέρνηση παρέχει δωρεάν επαναχρησιμοποιούμενες μάσκες για όλους τους πολίτες της.
Βέλγιο: η κυβέρνηση άλλαξε το φόρο στα είδη υγειονομικής προστασίας από 21% σε 6%. Η εφαρμογή της νέας φορολογικής κλίμακας ξεκινάει τη Δευτέρα 4 Μαίου. Η περιφέρεια του Etterbeek αποφάσισε να προχωρήσει σε δωρεάν διανομή μασκών προς τους κατοίκους, ενώ στις Βρυξέλλες γίνεται δωρεάν διανομή προς τους κατοίκους άνω των 65 ετών.
Λουξεμβούργο: η κυβέρνηση διανέμει δωρεάν τις μάσκες από τις 17 Απριλίου με τη βοήθεια του στρατού, αλλά και ταχυδρομικώς.
(Η.Π.Α.)Νέα Υόρκη: ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μπιλ ντε Μπλάζιο αποφάσισε να προχωρήσει σε δωρεάν διανομή μασκών προς τους πολίτες. Η αρχή έγινε το περασμένο Σάββατο με 100,000 που παρέχονταν στα μεγάλα πάρκα της πόλης. Στη Νέα Υόρκη η χρήση της μάσκας είναι υποχρεωτική.
ΙΙΙ) Οι στρατιωτικές δαπάνες του 2019
Οι παγκόσμιες δαπάνες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς είδαν τη μεγαλύτερή τους ετήσια αύξηση εδώ και μία δεκαετία, φτάνοντας τα 1,917 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2019, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI). Το συνολικό ποσό αποτελεί αύξηση της τάξης του 3,6% από το αντίστοιχο του 2018, αύξηση που είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί από το 2010, σύμφωνα με το ινστιτούτο.
Τα πέντε μεγαλύτερα κράτη σε δαπάνες εξοπλισμών, είναι κατά σειρά οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία. Στις πέντε αυτές χώρες αναλογεί το 62% των παγκόσμιων δαπανών σε εξοπλισμούς.
Σύμφωνα με το SIPRI, το 2019 είναι το πρώτο έτος όπου οι δύο από τις τρεις πρώτες χώρες σε δαπάνες εξοπλισμών βρίσκονται στην Ασιατική ήπειρο.
«Αυτό είναι το μεγαλύτερο επίπεδο δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα από την οικονομική κρίση του 2008 και πιθανώς αντικατοπτρίζει μια κορύφωση στις δαπάνες», δήλωσε ο ερευνητής του SIPRI, Δρ. Ναν Τιαν, καθώς το Ινστιτούτο αναμένει μείωση των εξοπλιστικών δαπανών λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να είναι στην κορυφή των εξοπλιστικών δαπανών, οι οποίες το 2019 έφτασαν τα 732 δισεκατομμύρια δολάρια, αύξηση 5,3% από το 2018, και ποσό που αντιστοιχεί στο 38% των παγκόσμιων δαπανών. Μονάχα η αύξηση των δαπανών των ΗΠΑ σε έναν χρόνο, αντιστοιχεί στις συνολικές δαπάνες της Γερμανίας για το 2019.
Οι δαπάνες της Γερμανίας είδαν τη μεγαλύτερη αύξηση σε ένα έτος ανάμεσα στις 15 χώρες με τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα, καθώς αυξήθηκαν κατά 10%, φτάνοντας τα 49,3 δισ. δολάρια.
Μεγάλες αυξήσεις υπήρξαν και σε χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη, με το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Βουλγαρίας να αυξάνεται κατά 127% και, αρκετά πιο χαμηλά ποσοστιαία, της Ρουμανίας να αυξάνεται κατά 17%. Οι συνολικές εξοπλιστικές δαπάνες των 29 χωρών-μελών του ΝΑΤΟ ανήλθαν το 2019 σε 1,035 τρισεκατομμύρια, περισσότερο από το μισό των εξοπλιστικών δαπανών ολόκληρου του πλανήτη.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου