Αναπόφευκτα, με τα νέα δεδομένα που εισήχθησαν και πλέον φαίνεται πως θα χαρακτηρίζουν την μετέπειτα παγκόσμια πραγματικότητα, ο ανθρώπινος παράγοντας μεταλλάσσεται σε κάτι καινούριο και πρωτοφανές: ο αποστασιοποιημένος άνθρωπος θα είναι ο σύγχρονος πολίτης του παγκοσμιοποιημένου χωριού. Ενδεχομένως, η λογοτεχνική αντανάκλαση της σύγχρονης αγοραζωής να εντοπίζεται στο καινοτόμο μοντέλο επιβίωσης της “εξ αποστάσεως” και “εκ της ασφαλούς” κοινωνικότητας του 21ου αιώνα. Πιθανότατα, η λογοτεχνική και κινηματογραφική φαντασία προλείαναν το έδαφος, ώστε τα αντανακλαστικά του νέου τύπου πολίτη ν’ ανταποκριθούν με αποτελεσματικότητα στην πραγμάτωση τόσων και τόσων άλλων “δυστοπικών” κατά τ’ άλλα σεναρίων.
Ψαχουλεύοντας κανείς στα λασπώδη πατήματα της μέχρι πρότινος λογοτεχνικής και κινηματογραφικής παρουσίας των υποκειμένων των ιστοριών, θα συναντήσει ουκ ολίγες φορές υποτιθέμενες μέλλουσες καταστάσεις, οι οποίες έθεταν ποικιλοτρόπως ζητήματα (όπως η μοναξιά, η απομόνωση, ο αναχωρητισμός, η απαξίωση, η αποβολή κ.ο.κ. -με όλα τα συμπαρομαρτούντα, όπως ανεργία, ελαττωματική ηθική, ψυχικός κλονισμός, παραβατική συμπεριφορά, απόδοση δικαιοσύνης) ως ίδιον των πρωταγωνιστών ή των χαρακτήρων που διάνθιζαν την εκάστοτε πλοκή (βλέπε τις πρόσφατες και πολυσυζητημένες ταινίες Joker και Parasites). Η εν λόγω πραγματικότητα διανθίζεται από ημερίδες και συναντήσεις ειδημόνων, άρθρα και αφιερώματα στις μάστιγες της εποχής που εκτοξεύουν το ιστορικό άτομο στην αφανή θέση της οικειοθελούς αποχώρησης από τα κοινά, κινηματογραφικά scores - λογοτεχνικά best sellers που πραγματεύονται τον μετανεωτερικό ατομικισμό, διαφημιζόμενα πρότυπα και μοντέλα αγοραζωής που εκπροσωπούν τον σύγχρονο και μόνο άνθρωπο κ.ά.
Μάλλον η στιγμή να γενικευθεί μία –εδώ και καιρό καλλιεργούμενη- κατάσταση αυτοαπομόνωσης έχει φτάσει. Αποδεικνύεται του λόγου το αληθές εκ της παρούσης ατμόσφαιρας πανδημικού φόβου: Εντονότερα από ότι θα συνέβαινε με μία απειλητική και αγνώστου προελεύσεως “τρομοκρατική” ενέργεια, η συνολική συμπεριφορά των πολιτών (στην πλειοψηφία τους) απέναντι στο φόβο και τον κίνδυνο του νέου ιού επέλεξαν τη συμμόρφωση στην επιβολή περιορισμών που διέταξε η κυβερνητική πολιτική νουθεσιών. Πρωτοφανές και πρωτόγνωρο, εν καιρώ ειρήνης, όπως και το γεγονός ότι απουσιάζει παντελώς η κοινωνική αντίδραση της μάζας παρόλη την απροσχημάτιστη κατάλυση των ατομικών και συλλογικών ελευθεριών. Κάποιοι αριθμοί, αρκετές εικόνες και ο παραινετικός τακτικισμός της εξουσίας απέναντι στην εγκυμονούσα ανασφάλεια της διασποράς του κορωνοϊού ήταν αρκετά ώστε οι περιορισμοί κίνησης/κυκλοφορίας και η εκτεταμένη ποινικοποίηση της παρουσίας στη δημοσιά να επιβραβεύονται στα στόματα των “ελεύθερων πολιορκημένων” του 2020.
{Οι γραφικοί θρησκόληπτοι και οι εγκεφαλοπλυμμένοι συνομωσιολάγνοι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ενδύονται τον βιολογικό κίνδυνο της επικίνδυνης αφέλειάς των, αναφορικά στη διασπορά του ιού και την ίδια στιγμή διαφημίζονται εμμέσως πλην σαφώς ως το ανάχωμα απέναντι στην «επέλαση της Νέας Τάξης Πραγμάτων». Πόσο δυστυχές είναι, να βρισκόμαστε στο 2020 και να απειλούμαστε από την ηρωοποίηση αφελών μα βιολογικώς επικίνδυνων θρησκόληπτων!}
Αν η υιοθέτηση της τακτικής της “ανοσίας της αγέλης” δεν επιβράβευσε τους υγειονομικούς της θιασώτες και υποστηρικτές (βλέπε το παράδειγμα της Ολλανδίας και της Αγγλίας), το ακριβώς αντίθετο φαίνεται ως αποτέλεσμα αναφορικά στη χαλιναγώγηση του πλήθους απέναντι στα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί από τις κυβερνήσεις ανά την υφήλιο: Ο λύκος παρουσιάζεται και γίνεται ευπρόσδεκτος ως ταξιθέτης στους χώρους των θυμάτων του...
Έχοντας απεμπολήσει, δεκαετίες τώρα, το ενδιαφέρον γύρω από τα αντανακλαστικά αξιοπρέπειας, σεβασμού και ελευθερίας κινήσεων και συμπεριφορών, ο πολίτης παρασύρεται εύκολα και αγόγγυστα στις νέες συνθήκες περιορισμού των ήδη ελάχιστων ψηγμάτων ανεξαρτησίας της βούλησής του. Η νέα πραγματικότητα επαληθεύεται μέσα από τα χαρτάκια που υποχρεούται καθείς/καθεμιά να φέρει μαζί του/της προκειμένου να δικαιολογείται (μέσα από αριθμημένες επιλογές) η παρουσία των στους δρόμους. Η αντίδραση σε αυτήν την απροκάλυπτη πίεση της εξουσίας για περιορισμό της “άσκοπης” μετακίνησης εντοπίζεται αφενός μεν στις διαδικτυακές αγωνιώδεις αντιδράσεις των χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αφετέρου δε στη μετατροπή όλο και περισσότερου κόσμου σε φιλόζωους ή φίλους τής εκγύμνασης...! Δεν σώζεται όμως έτσι η κατάσταση μιας και πιότερο από τον υλισμό που μας χαρακτηρίζει πλήττεται ο ψυχισμός και η ατομικότητά μας {και φυσικώς επακόλουθα οι συλλογικές μας (νεκρο)ζωντανές μνήμες}.
Ο πρότερος “κοινωνικός αποκλεισμός” ευδοκίμησε και μετατρέπεται ξαφνικά(;) σε “εθελούσια κοινωνική αποστασιοποίηση”: ο αποκλεισμένος μεταμορφώνεται εξαιτίας των νέων συνθηκών σε εκόν αποστασιοποιημένο μέλος μιας καινοτόμου κοινωνικής πραγματικότητας, ήτοι μία καθημερινότητα με πειθαρχούμενη ελευθερία κινήσεων...Πλέον ο παραβάτης και ο παράνομος δεν θα βρίσκεται σε απόγνωση μονάχα πίσω από τα κλειστά και περιφρουρούμενα σύνορα των χωρών που πασχίζει να διασχίσει. Οι κάτοικοι και οι πολίτες κάθε χώρας θ’ αποτελούν a priori παραβάτες/παράνομους στη θέλησή τους ν’ απολαύσουν με τη συντροφιά τους ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα, ένα μπάνιο στην παραλία, μία μεθυσμένη βόλτα στο κέντρο της πόλης, μια αγκαλιά και φιλιά στην πλατεία, στο πάρκο κτλ. Θα καταλήξουν τα μπαλκόνια των πολυκατοικιών και οι αυλές των σπιτιών να γίνουν τα χαρακώματα του 21ου αιώνα και ελεύθεροι πολιορκημένοι οι ένοικοί των;
Εντούτοις, μια σημαντική μερίδα του κόσμου θα εκλάβει την τωρινή κατάσταση “εκτάκτου ανάγκης” ως ευκαιρία ο μέσος άνθρωπος να αντιληφθεί τη σημασία ξεχασμένων εννοιών και βιωμάτων (όπως για παράδειγμα την αξία του περιβάλλοντος, τη σημασία ενός φερέγγυου δημόσιου συστήματος υγείας, το ενδιαφέρον για τον μικρόκοσμό του, το μέγεθος της σπιτικής προστασίας κ.α.). Θα ξεχάσει μήπως ο εθελοντής αποστασιοποιημένος την επιβεβαίωσή του μέσω της επιθυμητέας αγοράς υλισμού; Θα αρπάξει την ευκαιρία να αλλάξει συμπεριφορά απέναντι στον ανθυγιεινό τρόπο ζωής του; Θα λησμονήσει, κατόπιν τούτου του βιωματικού συμπεράσματος, τον εργασιακό χρόνο προκειμένου να αναδείξει-ίσως για πρώτη φορά-τον “ελεύθερο αξιακό και ουσιαστικό χρόνο” που απαξιούσε εκών άκων καθημερινά μα λογάριαζε και βίωνε εθιμοτυπικά και εορταστικά;
Είναι γνωστό όμως και νομοθετικά/εκτελεστικά κατοχυρωμένο ότι το κράτος είναι ο μόνος παράγοντας της κοινωνικής ανθρώπινης παρουσίας που ασκεί νόμιμη βία. Ναι, το κράτος που σκοπός της ύπαρξής του είναι η οργάνωση, η συγκεκριμενοποίηση και η διατήρηση του status των πολιτών. Η προστασία τους έχει πλέον περάσει σε άλλο επίπεδο: η προστασία των πολιτών επιτυγχάνεται μέσω της απαγόρευσης συναθροίσεων (άνω των δύο σε λίγο καιρό;!), της ποινικοποίησης της επαφής, του προκαθορισμένου αριθμού ατόμων στη δημοσιά (ο Παναμάς το πήγε παραπέρα αποδίδοντας φυλετικό πρόσημο μετακίνησης σε κάθε ημέρα της εβδομάδας, ήτοι οι άνδρες κάθε Τρίτη και Πέμπτη, οι γυναίκες κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή και κανείς το Σαββατοκύριακο!), της συνδρομής του στρατού στην αστυνόμευση (Ουγγαρία, Αλβανία, Ιταλία, Ισπανία και στη χώρα μας σε λίγο), της περαιτέρω αστυνόμευσης της καθημερινότητας (βλέπε λιμάνια, εθνικές οδούς, στάσεις λεωφορείων), του αποκλεισμού δημοσίων χώρων (βλέπε παραλίες και πάρκα) κτλ.
Κάτι παραπάνω από ένα μήνα είναι ο χρόνος που "χαιρόμαστε την καθημερινότητα" από τα μπαλκόνια μας ή στην χειρότερη των περιπτώσεων από τους τοίχους των σπιτιών μας. Δεν θα περάσει πολύς καιρός από τώρα, οπότε κι ενδεχομένως να απαγορευτεί και η παρουσίας μας στα μπαλκόνια (όσον αφορά το εσωτερικό της οικίας μας, θα το δείξει το ανάλγητο οικονομικό κίνητρο της πολιτείας μέσω των εξώσεων και των πλειστηριασμών της α' κατοικίας).
Τι είναι πιο χρήσιμο (θ’ αναρωτηθεί κάποιος): Το καθετί επιθυμητό ή το χρηστικό και αναγκαίο προς ύπαρξη του υποκειμένου; Επικίνδυνη η ταύτιση χρησιμότητας με χρηστικότητα, αν δεν αναφέρεται αποκλειστικά στη χρήση “χρήσιμων ηλιθίων” και στην αναγκαιότητα για επαναχρησιμοποίηση των αχρήστων!
Τι είναι πιο χρήσιμο (θ’ αναρωτηθεί κάποιος): Το καθετί επιθυμητό ή το χρηστικό και αναγκαίο προς ύπαρξη του υποκειμένου; Επικίνδυνη η ταύτιση χρησιμότητας με χρηστικότητα, αν δεν αναφέρεται αποκλειστικά στη χρήση “χρήσιμων ηλιθίων” και στην αναγκαιότητα για επαναχρησιμοποίηση των αχρήστων!
*«Η φύση δεν πραγματοποιεί άλματα, ο άνθρωπος ναι...»(σ.τ.σ.)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου